Inwestujesz aktywnie? Zoptymalizuj Belkę

Oszczędzający od wielu lat nie mogą czuć się usatysfakcjonowani sytuacją na rynku finansowym w Polsce. Praktycznie zerowemu oprocentowaniu tradycyjnych metod gromadzenia oszczędności - kont oszczędnościowych i lokat towarzyszy brak alternatyw do bezpiecznego inwestowania pieniędzy. Rosnąca inflacja sprawia, że nasze oszczędności są warte coraz mniej. Nie przeszkadza to państwu pobierać 19% podatku od wszelkich zysków kapitałowych - zwanego czasami podatkiem Belki. To wszystko skłania wiele osób do skorzystania z bardziej ryzykownych metod pomnażania majątku - giełdy oraz funduszy inwestycyjnych. Narażają swoje oszczędności na większe ryzyko, ale mają nadzieję na zyski chociażby rekompensujące inflację. Czy wszyscy wiedzą jak zoptymalizować podatek Belki?

Pod koniec 2020 roku funkcjonowało raptem 741,6 tys. Indywidualnych Kont Emerytalnych (IKE). To bardzo niewiele biorąc pod uwagę jakie korzyści można za jego pomocą osiągnąć. I to nawet jeśli nie oszczędzamy na emeryturę! W zasadzie każdy oszczędzający powinien korzystać z takiego konta. I zaraz dowiecie się dlaczego.

Na początek krótkie przypomnienie czym są IKE. Zostały wprowadzone w 2004 roku jako część dobrowolnego III filaru systemu emerytalnego. Koncepcja zakładała, że Polacy będą wykorzystywać te konta do oszczędzania na jesień życia. IKE należy traktować jako swojego rodzaju "opakowanie" dla różnych produktów oszczędnościowych lub inwestycyjnych. Konta IKE mogą być oferowane przez banki, domy maklerskie, towarzystwa ubezpieczeniowe, towarzystwa emerytalne i towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Oznacza to, że w IKE można opakować m.in. konta oszczędnościowe, rejestry funduszy inwestycyjnych czy konta maklerskie. 

Jakie korzyści daje konto IKE? W ramach konta IKE nie jest pobierany podatek od zysków kapitałowych! Przez cały czas oszczędzania w IKE podatek Belki nie zostanie potrącony od przyznanych odsetek, dywidend, skapitalizowanych zysków. Tylko tyle i aż tyle. 

Dodatkowy szczegół jest taki, że jeśli dokonamy wpłat w pięciu różnych latach kalendarzowych (albo wpłata ponad połowy wartości wszystkich wpłat na IKE nastąpiła nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia wniosku o dokonanie wypłaty) i wypłacimy środku po osiągnięciu 60 lat (lub 55 lat i osiągnięciu uprawnień emerytalnych), uzyskamy całkowite zwolnienie z podatku Belki. 

Środki na koncie IKE są cały czas naszą własnością i w każdym momencie możemy je wypłacić. Jeśli nie spełniamy powyższych warunków, zapłacimy podatek Belki od całego zysku. Podatek zostanie potrącony i odprowadzony przez instytucję prowadzącą nasz rachunek.

Hm... Zaraz, zaraz. Zwolnienie z podatku Belki przy wypłacie po sześćdziesiątce to bardzo duża korzyść. Ale przecież korzystanie z IKE miało być korzystne nawet dla osób, które nie planują oszczędzać na starość! 

Magia tkwi w fakcie, że w trakcie oszczędzania podatek nie jest potrącany. Dzięki temu skapitalizowane (czyli dopisane do konta) zyski mogą w całości pracować i przynosić większy zysk przez cały okres oszczędzania. Ewentualna wypłata z konta IKE sprawi, że podatek zapłacimy na samym końcu, od całego zysku. Ta swoista tarcza podatkowa, która sprawia, że objęte nią:

• konta oszczędnościowe i lokaty - dopisują 100% odsetek do kapitału (w przeciwieństwie do 81% w przypadku potrącenia 19% podatku),
• rejestry funduszy inwestycyjnych - dopisują 100% zysków do kapitału w przypadku konwersji jednostek, nawet pomiędzy różnymi parasolami funduszy,
• konta maklerskie - nie potrącają podatku od dywidend, nie wystawiają PIT-8c po sprzedaży papierów wartościowych.

Przykłady? 

Zacznijmy od zakupu dywidendowych akcji na koncie maklerskim opakowanym w IKE.

• Inwestujemy 10 000 zł. Kupujemy 100 hipotetycznych akcji dywidendowych po 100 zł każda
• Każda akcja wypłaci nam 10 zł dywidendy
• Na IKE pojawi się 1000 zł dywidendy
• Na zwykłym koncie maklerskim pojawi się 810 zł dywidendy (1000 zł dywidendy minus podatek)
• Dzięki IKE za uzyskane dywidendy możemy kupić 10 kolejnych akcji dywidendowych (o ile ich cena nie zmieniła się). Na zwykłym koncie uda się kupić tylko osiem. W kolejnych latach większa liczba akcji przyniesie nam wyższą dywidendę!

Innym przykładem jest rejestr funduszy inwestycyjnych opakowanych w IKE.

• Inwestujemy 10 000 zł w jednostki funduszu akcyjnego. Jednostki zdrożały o 20% do 12 000 zł. Postanowiliśmy dokonać konwersji do funduszu obligacyjnego (z innego parasola)
• Na IKE: za 12 000 zł nabywamy jednostki funduszu obligacyjnego
• Poza IKE: Z uzyskanego zysku potrącany jest podatek (19% z 2 000 zł) więc możemy nabyć jednostki funduszu obligacyjnego tylko za 11 620 zł. 

Podsumowując - IKE to podstawowy instrument, który możemy wykorzystywać do gromadzenia oszczędności, aż do osiągnięcia rocznych limitów wpłat. Bo trzeba pamiętać, że na IKE można wpłacić ograniczoną kwotę co roku. W 2021 roku jest to 15 777 zł, a w 2022 będzie to 17 766 zł. W im bardziej aktywny sposób inwestujemy (dokonujemy sprzedaży/konwersji jednostek funduszy, akcji, obligacji, itp.), tym nasze zyski będą większe. Gdybyśmy nie dokonywali żadnych sprzedaży czy konwersji, zyski na koncie IKE oraz poza IKE będą takie same. Ale każda czynność, która poza IKE wygenerowałaby należność podatkową, wykonana na IKE to nasz zysk!

Warto też zauważyć, że przynajmniej niektóre instytucje finansowe zapewniają lepsze warunki oszczędzania w ramach IKE niż poza nim - oferują na przykład jednostki o niższej opłacie za zarządzanie. No i oczywiście jest szansa, że jednak spełnimy warunki całkowitego zwolnienia z podatku.